اصولا یک ساز خوب دارای دو ویژگی اصلی است که شامل جنس متریال و نحوه ساخت آن میشود. اگر مبتدی هستید و قصد خرید یک تنبور را دارید لازم است چند نکته را در نظر داشته باشید. به عنوان مثال اطلاعات لازم درباره یک ساز خوب را کسب کنید ، صدای ساز را بشنوید و با توجه به بودجه خود سازی مناسب برای تمرین اما با کیفیت مطلوب تهیه کنید.
برای شروع بهتر است درباره جنس بدنه ساز اطلاعات کسب کنید. برای ساخت تنبور نیز مانند اکثر سازهای زهی سنتی دیگر از چوب هایی مانند توت یا گردو استفاده میشود که در دسترس است و کیفیت و دوام لازم را دارد.
کاسه تنبور به شکل گلابی می باشد و رایج ترین چوب برای ساخت آن چوب توت است. ضخامت چوب این قسمت تقریبا ۴ میلی متر است که برای زیر خوان شدن صدای تنبور از ضخامت بیشتر و برای بم خوان شدن آن از ضخامت کمتر استفاده می شود. دیگر مشخصات کاسه شامل اندازه عمق کاسه است که میتواند در تنبورهای مختلف از ۱۳ الی ۱۷ سانتیمتر باشد. همچنین اغلب سازندگان برای ساخت کاسه معمولا عرض دهنه را بین ۱۵/۵ الی ۲۰ سانتیمتر و طول کاسه تا دستان سیزدهم را بین ۳۵ الی ۴۲ سانتیمتر در نظر میگیرند. ضمنا بر روی کاسه برخی از تنبورها ممکن است سوراخ هایی را مشاهده کنید که در واقع به منظور آزاد کردن صدای ساز از درون کاسه تعبیه شده اند و تعداد آن میتواند از بین ۲ تا ۵ عدد متغییر باشد.
دسته ساز نیز معمولا از چوب های گردو و توت ساخته میشود. سازندگان اغلب از چوب گردو به دلیل مقاومت مناسب برای ساخت دسته استفاده میکنند. علاوه بر جنس باید اتصال دقیق و تمیز دسته به بدنه نیز مورد بررسی قرار گرفته شود.
صفحه رویی نیز معمولا از همان چوب های قبلی ساخته میشود. اما نکته ای که میخواهیم به آن اشاره کنیم صاف بودن سطح صفحه است. بدین معنا که صفحه رویی ساز شما باید صاف و صیقلی و فاقد خراش و زدگی باشد. همچنین پیشنهاد میشود ترجیحا صفحه بدون طرح یا منبت باشد تا صدا و چوب آن از کیفیت بهتری برخوردار شود.
شاید بنظر شما اجزای کوچکی مانند خرک ، شیطانک ، سیم گیر و گوشی ها در کیفیت ساز موثر نباشند اما کاملا برعکس است. بهتر است شیطانک و سیم گیر از جنس استخوان و گوشی ها و خرک از جنس چوب مرغوب باشند. البته قائدتا استفاده از مواد مرغوب برای ساخت ساز موجب افزایش قیمت آن میشود به همین دلیل در سازهای مبتدی معمولا از مواد مصنوعی برای شیطانک و سیم گیر استفاده میکنند تا قیمت ساز برای هنرجویان مبتدی گران نباشد!
پرده ها نیز مانند بقیه اجزای ساز از قائده جنس مرغوب قیمت بالاتر پیروی میکنند. بنابر این بهتر است جنس پرده تنبور از رودهی گوسفند یا بز تهیه شده باشد. نوع دیگر پرده ، از الیاف مصنوعی ساخته میشود و کیفیت نسبتا پایین تری دارد و اکثر سازهای مبتدی مورد استفاده قرار میگیرد.
همانطور که قبل تر گفتیم صدای ساز معیاری مهم برای خرید است. البته که نحوه ساخت و صدادهی دو امر وابسته به یکدیگر هستند ، بنابراین پس از بررسی کیفیت ساخت میتوانید به کیفیت صدای آن بپردازید. افراد مبتدی که تجربه و مهارت نواختن با تنبور را ندارند میتوانند به کمک مربی ، دوستان نوازنده خود یا فروشنده صدای ساز را بشنوند.
آموزش موسیقی
درباره این سایت